Odmieńcza rewolucja. Performans na cudzej ziemi

Odmieńcza rewolucja. Performans na cudzej ziemi
49 zł

Anarchistyczna, a więc z definicji antytotalitarna, odmieńcza rewolucja była totalna. Polegała bowiem na przekraczaniu wszelkich granic  –  tego, co piękne, tego, co stosowne, tego, co uznane, tego, co bezpieczne i tego, co silne. Jej narzędziem był performans – gatunek sztuki, a zarazem strategii społecznej, który zagarnia na swój użytek cudze przestrzenie, sprawiając, że literatura, teatr, sztuki wizualne, taniec i życie nieodwołalnie tracą autonomię wobec siebie nawzajem. Narzędziem performansu była zaś często odmieńczość, czyli queer – brak uznania dla kulturowych norm pętających wyobraźnię, pragnienia, ekspresję i fantazję.

Ta książka to tylko mały wycinek historii performansu, historii queeru, historii Nowego Jorku, historii kontrkultury i zarazem popkultury. Wycinek trochę inny niż te najbardziej znane i najczęściej opowiadane, bo więcej tu kobiet, a mniej muzyki, więcej teatru, a mniej Warhola, choć i teatr nie ten, co zwykle. Opowiada o historii odmieńczego performansu (słowo to rozumiane jest tu bardzo szeroko) na Manhattanie – na scenie, w piwnicy, w klubie i na ulicy – od lat sześćdziesiątych po dziewięćdziesiąte, z wycieczkami w przyszłość i w przeszłość, a nawet do Polski.

„Performans na cudzej ziemi” to metafora odmieńczej inwazji w przestrzeń publiczną […]. A że żyjemy dziś w czasach narastającej niepewności i tymczasowości – poczucia, że odmieńcy wciąż nie są u siebie, że ta ziemia jest wciąż cudza – powrót do tamtej, owocnej przecież, choć nie bez strat i ofiar, rewolucji może być inspiracją, konsolacją, konspiracją, czyli lekcją obywatelskiego i społecznego nieposłuszeństwa. 

Joe Cino, Jack Smith, Jonas Mekas, Ellen Stewart, Laurie Anderson, John Vaccaro, Yvonne Rainer, Charles Ludlam, Karen Finley, Penny Arcade, David Wojnarowicz, Eileen Myles – to jedynie przykładowe nazwiska spośród setek czy tysięcy re-kolonizatorów, którzy swoimi nowymi rytuałami odmienili nie tylko Nowy Jork, ale i współczesną sztukę, kulturę i myśl teoretyczną.

— fragment książki

Joanna Krakowska  historyczka współczesnego teatru, eseistka i redaktorka. Profesorka w Zakładzie Historii i Teorii Teatru w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Wicenaczelna miesięcznika „Dialog". Za monografię Mikołajska. Teatr i PRL została nominowana do Nagrody Literackiej Nike 2012. W 2017 roku otrzymała Nagrodę im. Jerzego Giedroycia za książkę PRL. Przedstawienia.

 

5d.jpg

 

„Odmieńcza rewolucja” Joanny Krakowskie to pasjonująca i zarazem ważna książka, która ukazuje się w idealnie trafionym momencie. Od historii artystycznego undergroundu Nowego Jorku lat 70., 80. i 90. przechodzi płynnie do wielkich ruchów społecznych walczących o wolność i równość.

— Witold Mrozek, Dlaczego konserwatysta tańczy w sukience, „Gazeta Wyborcza", 1 grudnia 2020

Nie jest to opowieść prowadzona w narracji akademickiej. Wynika raczej z zachwytu i fascynacji opisywanym zjawiskiem. Autorka zabiera nas w podróż po historii nowojorskiej kultury alternatywnej tamtego okresu opowiadanej z perspektywy podziemnych klubów, miejsc “szemranych” i słynnych w późniejszych czasach offowych teatrów [...].

— „Dialog” 2021, nr 2 („Z biblioteki”)

Chociaż w książce najwięcej mówi o się nowojorskiej kontrkulturze ostatnich trzech dekad XX wieku, to nie brakuje w niej także odniesień do bieżących wydarzeń, które w narrację wplatane są mniej lub bardziej bezpośrednio. Mamy tu więc z jednej strony opowieści o współczesnych aktywistkach, z drugiej – o działaniach ich poprzedniczek, których gniew wciąż nie został zagospodarowany, i których postulaty wracają dzisiaj nie tyle do teatrów czy galerii, ile na ulice – także polskich – miast, praktykujących siostrzeństwo oraz tańczących swoje choreografie oporu. 

— Alicja Müller, Chcę na prezydentkę czarną kobietę, „Nowy Napis Co Tydzień” 2021, nr 86

Wiele prawd w tej książce, bardzo Państwu polecam jej niespieszną lekturę. Autorka ani przez sekundę nie dystansuje się od tego w jakim czasie i dla kogo ją pisze, a ja czuję się przez nią mentalnie zaangażowany. Liczę na szerszą wspólnotę w tej kwestii.

— Wojciech Szot, zdaniemszota.pl, 12 lutego 2021

Fantastyczna książka! Nie tylko dla zainteresowanych teatrem i kulturą alternatywną, ale dla wszystkich, którym nieobca jest ciekawość idei, biografii niebanalnych osobowości, gueerowania kultury i rozmywania oczywistości wpisanych w heteronormatywność.

— Bernadetta Darska, Porywająca energia widzialności, Nowości książkowe - Blog Bernadetty Darskiej, 20 lutego 2021

 

 

TYTUŁ ODMIEŃCZA REWOLUCJA. PERFORMANS NA CUDZEJ ZIEMI
AUTORKA JOANNA KRAKOWSKA
DO POBRANIA SPIS TREŚCIOKŁADKA
SERIA WYDAWNICZA MÓWI MUZEUM
JĘZYK POLSKI
WYDAWCY MUZEUM SZTUKI NOWOCZESNEJ, WYDAWNICTWO KARAKTER
MIEJSCE I DATA WYDANIA WARSZAWA-KRAKÓW 2020
LICZBA STRON 440
FORMAT 145 × 205 MM
OPRAWA MIĘKKA ZE SKRZYDEŁKAMI
ISBN 978-83-64177-82-8
OPRACOWANIE GRAFICZNE PRZEMEK DĘBOWSKI
EBOOK KARAKTER
CENA OKŁADKOWA 49 ZŁ

Powiązane produkty: