Proteuszowe czasy. Rozpad państwowego systemu sztuki 1982-1993

Najniższa cena z 30 dni przed tą promocją: 69 zł

69 zł

59 zł

remove

add

Dodaj do koszyka

Tematem książki Jakuba Banasiaka są przeobrażenia państwowego systemu sztuki w schyłkowym PRL i w początkach transformacji ustrojowej. Wychodząc poza utarte narracje na temat kultury artystycznej lat 80. XX wieku, koncentrujące się na oporze twórców wobec komunistycznego reżimu, autor rysuje szerszy i bardziej zniuansowany obraz tego okresu. Przedstawia nie tylko polityczny, ale także społeczny, instytucjonalny i ekonomiczny kontekst ówczesnego życia artystycznego i dotykających go przemian systemowych. Na podstawie szerokiej kwerendy archiwalnej pokazuje relacje pomiędzy polityką kulturalną państwa, instytucjami sztuki, krytyką artystyczną, rynkiem sztuki, sceną młodzieżową i podziemiem artystycznym. Przyglądając się funkcjonowaniu państwowego systemu sztuki w „proteuszowych czasach” – w okresie stopniowego wychodzenia kraju z komunizmu – redefiniuje dotychczas stosowane cezury czasowe. Zwraca przy tym szczególną uwagę na znaczenie liberalizacji systemu po 1986 roku oraz procesualny charakter transformacji ustrojowej przełomu lat 80. i 90.

Praca Jakuba Banasiaka stanowić będzie, moim zdaniem, podstawę naukową dla każdego badacza polskiej sztuki ostatnich dziesięcioleci XX wieku.

– prof. Piotr Juszkiewicz

Jakub Banasiak historyk i krytyk sztuki, adiunkt w Katedrze Historii Sztuki Polskiej Najnowszej na Wydziale Zarządzania Kulturą Wizualną warszawskiej ASP. Redaktor naczelny rocznika naukowego „Miejsce” oraz magazynu krytyczno-artystycznego „Szum”. Autor licznych tekstów i kilku książek. Ostatnio opublikował wywiad-rzekę z Wilhelmem Sasnalem 15 stuleci (2017).

Banasiak pokazuje rozkład systemu, którego wiele elementów – egalitaryzm, dostępność sztuki, system społecznych zabezpieczeń dla artystów zdolny utrzymać szeroką grupę pracowników sztuki – wydają się nam dziś całkiem atrakcyjne. Wiedząc, jak pozytywne skutki mogłaby mieć korekta systemu w latach 80., być może – gdy na przecięciu polityki i sztuki pojawi się w końcu jakieś nowe otwarcie – uważniej przyjrzymy się jego wyrzuconym na śmietnik elementom?

– Jakub Majmurek, Między PRL a terapią szokową – społeczna historia sztuki długich lat 80., „Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej” 2021, nr 28

•

Na podstawie szerokiej kwerendy archiwalnej [autor] pokazuje relacje pomiędzy polityką kulturalną państwa, instytucjami sztuki, krytyką artystyczną, rynkiem sztuki, sceną młodzieżową i podziemiem artystycznym.

– „Nowe Książki” 2021, nr 2, 1 lutego 2021

•

- Artyści cieszyli się z neoliberalizmu? - Nie, wręcz przeciwnie. Przytaczam liczne listy, które artyści kierowali do Departamentu Plastyki, zmianom sprzeciwiała się też część aparatu. Jednak protesty przeciwko likwidacji mecenatu rozgorzały na dobre w 1989 roku, kiedy minister kultury została już Izabella Cywińska. Środowisko plastyczne było wówczas przekonane, że solidarnościowy rząd powróci do ideałów Sierpnia i przywróci mecenat w wymiarze sprzed kryzysu, czyli de facto sprzed 1980 roku. Nowe władze były tym stanowiskiem zdumione.

– Nie było cięcia. Jakubem Banasiakiem rozmawia Arkadiusz Gruszczyński, „Dwutygodnik” 2021, nr 1

•

To pierwsza książka o narodzinach wolnego rynku sztuki po upadku PRL.

– Janusz Miliszkiewicz, Kapitał uśpiony w obrazach, „Rzeczpospolita”, 28 stycznia 2021