Koleżanki i koledzy. Inżynierska 3

Zinédine Zidane gra w piłkę za oknem, ambasador Luksemburga fotografuje śmietniki, Jolantę Kwaśniewską uznano za własnego sobowtóra. Nie tylko wyjątkowe osobistości odwiedzały to miejsce. Przy jednym stole zasiadali ci, którzy je tworzyli: lokalne cwaniaczki, policjanci z Cyryla i Metodego, członkowie mafii wołomińskiej i artyści…

Urok transformacji, dzielnicy, wyjątkowego kompleksu budynków, gdzie »pedalstwo« miksuje się z hip-hopem przy akompaniamencie disco polo – Koleżanki i koledzy. Inżynierska 3 jest opowieścią o dwóch dekadach w polskiej sztuce. O wyjątkowej kamienicy na warszawskiej Pradze-Północ i jej lokatorach, tych pełnoprawnych i »na krzywy ryj«.

        – fragment książki

                               fot. Darius Dombek

Napisana z talentem literackim, żywa opowieść o fenomenie pracowni artystycznych w praskim kompleksie kamienic przy ulicy Inżynierskiej jest zarazem monografią tego miejsca, tutejszego środowiska i jego działań od połowy lat 90. XX wieku. 

Anna Walewska przy Inżynierskiej współpracowała z Katarzyną Kozyrą. Ponad dwie dekady w sztuce polskiej uchwyciła w formie atrakcyjnej, subiektywnej narracji, własnych rozmów z uczestnikami oraz świadkami wydarzeń i działań artystycznych podejmowanych w zespole gmachów magazynowych firmy Wróblewski i S-ka (m.in. z Katarzyną Górną, Pawłem Althamerem, Karolem Radziszewskim, Ivo Nikiciem), udokumentowanych „metryczek” wystaw i działań teatralnych. Dokonała też wyboru około stu zdjęć z prywatnych archiwów artystów.

                                  fot. Darius Dombek

Gdy w 2004 przeprowadzałam się na Pragę Północ, agentka nieruchomości już sprzedawała zrujnowaną okolicę jako „mekkę artystów". Brzmiało to jak abstrakcyjny marketing, ale tamtejsza anarchiczno-faweliczna atmosfera miała w sobie coś niesamowicie potencjalnego: tak jakby zaniedbana i obnażona kość życia wzywała do rodzenia, tworzenia, twórczości. Choć „Koleżanki i kolegów” można czytać jako zbiór (arcyciekawych) wywiadów i anegdot z twórczości Pawła Althamera, Katarzyny Górnej, Karola Radziszewskiego i innych, to jest to też większa refleksja o sztuce, ciasnym i żywotnym przenikaniu się jej z ekonomią, historią i codziennością.  

Dorota Masłowska

Historię sztuki zazwyczaj pisze się życiorysami artystów, autorek słynnych dzieł. Anna Walewska opowiada o sztuce z perspektywy konkretnego miejsca, niewielkiego wycinka warszawskiej Pragi. To książka o sąsiedztwie. Kluby i teatry mają wspólne podwórka. Obok siebie pracują artyści i szewcy, dresiarze spotykają się z fag fightersami. Każdy ciągnie opowieść we własną stronę, autorka dorzuca trochę nostalgii, a inni, którzy tam bywali, i tak zapamiętali to wszystko po swojemu.

Karol Sienkiewicz

Przez tę pasjonującą książkę przewijają się najważniejsze postaci polskiej sztuki przełomu XX i XXI w. Górna, Kozyra, Woźniak, Ruciński, Żmijewski, Althamer, Radziszewski oraz - co ważne - Pan Rysio oraz Pan Lesio, a także inni autochtoniczni mieszkańcy Pragi Północ. Kopenhaga miała swoją Christianię, u nas była Inżynierska 3. I ja tam bywałem, i ja tam hulałem.

Maciej Nowak

                                  fot. Darius Dombek 

Książka powstała w ramach stypendium artystycznego m.st. Warszawy.

Współwydawca: Dom Spotkań z Historią.

Książka powstała we współpracy z Domem Spotkań z Historią ze środków Warszawskiego Funduszu Książki Historycznej.

                              fot. Olsza Grochowska

Anna Walewska — historyczka sztuki i promotorka kultury. Zaczynała w dziale edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie. W latach 2012–2018 współtworzyła Fundację Katarzyny Kozyry, której była dyrektorką i koordynowała projekty artystyczne. Producentka i współkuratorka (z Manuelą Lietti) pierwszej solowej wystawy Katarzyny Kozyry w Chinach, w Three Shadows Photography Art Centre w Pekinie.

Jest koordynatorką i współautorką badania na temat obecności kobiet na polskich uczelniach artystycznych, którego efektem jest raport Marne szanse na awanse?… (2015). W 2018 r. utworzyła platformę do artystycznej wymiany, która uczestniczyła w rynku sztuki, Wall Gallery. W 2020 roku kuratorowała projekt Moniki Mamzety Idzie RAK… będzie ZNAK, a rok później wystawę artystki …też cię kocham w szczecińskiej TRAFOstacji Sztuki. W 2022 roku odpowiadała za monograficzną wystawę Magdy Bielesz, Wśród leków czuję się bezpiecznie, w warszawskim Muzeum Farmacji. Obecne zajmuje się archiwami i zagadnieniami związanymi z biografizmem. Autorka wywiadów z ludźmi kultury, które publikowane są na łamach polskiej prasy.

Ciągle szuka swojego miejsca. Uważa, że gdyby świat zatrzymał się na Saturatorze, byłby piękniejszy. Pasjonatka nauk medycznych, muzyki klasycznej, piłki nożnej oraz serii dokumentalnych o morderczyniach i mordercach. Duża część książki Koleżanki i koledzy. Inżynierska 3 powstała w archipelagu Wysp Balearskich, na dachu budynku, w którym autorka mieszka z poznanym na Inżynierskiej mężem.